Alimenty to środki konieczne do utrzymania, zatem obowiązkiem alimentacyjnym można nazwać zobowiązanie do dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Obowiązek alimentacji dziecka powstaje już w momencie jego urodzenia, zaś postać alimentów, która jest najpowszechniej kojarzona, stanowi następstwo rozwodu. Chodzi tu więc o obowiązek alimentacyjny rodzica wobec dziecka, które pozostaje pod stałą opieką drugiego rodzica. W poniższym artykule odpowiemy na pytanie, czy jest możliwa zmiana wysokości zasądzonych alimentów?
Podwyższenie alimentów
Wysokość świadczenia alimentacyjnego uzależniona jest od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do realizacji świadczenia, ale także od uzasadnionych potrzeb uprawnionego. Czynniki te mogą się zmieniać w dłuższej perspektywie czasu. Zdarza się, że osoba zobowiązana zdobywa nowe umiejętności zawodowe, co skutkuje wyższymi zarobkami. Jednocześnie pojawiają się nowe potrzeby uprawnionych do alimentów, np. wydatki związane z leczeniem czy edukacją małoletniego bądź chociażby ogólna inflacja wpływająca na podwyższenie kosztów życia.
Proces ubiegania się o podwyższenie alimentów jest znacznie bardziej złożony niż samo uzyskanie decyzji o ich przyznaniu. Warto zaznaczyć, że nie ma ustalonego okresu, po jakim można ponownie wystąpić o zwiększenie kwoty alimentów. Istnieją konkretne przesłanki, które uzasadniają podwyższenie alimentów. Konieczna jest istotna i trwała zmiana okoliczności życiowych. Ta zmiana musi być znacząca, długotrwała i ugruntowana. Aby wykazać taką zmianę, potrzebne są dowody, takie jak zeznania świadków, przesłuchania stron, wysłuchanie dziecka, dokumentacja medyczna, rachunki, faktury i inne dokumenty potwierdzające zmianę.
Obniżenie alimentów
W praktyce sądowej obniżenie alimentów jest skomplikowane. Warunkiem koniecznym do uzyskania obniżenia alimentów jest wystąpienie znaczącej zmiany w stosunkach majątkowych, zwłaszcza zmniejszenia zdolności zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Przykłady to utrata źródła utrzymania z powodu poważnej choroby lub uzyskiwanie przez dziecko własnych środków utrzymania, które są wystarczające do zaspokojenia jego uzasadnionych potrzeb lub inne nieprzewidziane sytuacje. Obniżenie zdolności zarobkowych i majątkowych nie może natomiast wynikać z decyzji zobowiązanego do realizacji świadczenia alimentacyjnego, np. rezygnacji z pracy. Analogicznie jak w przypadku podwyższenia alimentów, należy powyższą zmianę w stosunkach majątkowych wykazać i udowodnić.
Uchylenie alimentów
Rodzice mają obowiązek zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb swoich dzieci, niezależnie od ich wieku. Kluczowym warunkiem jest ustalenie, że dziecko nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać. W przypadku małoletnich dzieci zazwyczaj nie ma wątpliwości co do tego warunku. Natomiast w przypadku pełnoletnich potomków, przesłanki dotyczące kontynuacji obowiązku alimentacyjnego bywają bardziej złożone i stanowić przedmiot dyskusji. Co do zasady uchylenie obowiązku alimentacyjnego może mieć miejsce tylko w przypadku dziecka pełnoletniego w przypadku gdy uprawniony:
- jest w stanie się samodzielnie utrzymać,
- nie podejmuje starań w celu samodzielnego utrzymania się,
- dysponuje majątkiem, który generuje przychody wystarczające do własnego utrzymania,
- wykonanie obowiązku alimentacyjnego stwarza rodzicowi znaczące trudności finansowe, co uniemożliwia mu realizacje obowiązku alimentacyjnego,
- żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Co zrobić aby uzyskać zmianę wysokości alimentów?
Aby wyegzekwować zmianę wysokości obowiązku alimentacyjnego, bądź jego uchylenie, należy złożyć stosowny pozew do właściwego miejscowo Sądu Rejonowego, według miejsca zamieszkania dziecka jako osoby uprawnionej do alimentów. Najważniejsze jest właściwe sformułowanie i uzasadnienie pozwu o alimenty. Należy przygotować go zarówno zgodnie z wymogami formalnymi, jak i merytorycznymi. Kluczowe jest przekonanie sądu o zmianie okoliczności od czasu poprzedniego orzeczenia ustalającego obowiązek alimentacyjny. Celem poparcia tych argumentów strona składająca pozew musi przedstawić odpowiednie wnioski dowodowe, które potwierdzą fakty zawarte w pozwie.
W związku z powyższym, zalecane jest skorzystanie z usług profesjonalnego pełnomocnika. W ten sposób zapewni się, że pozew będzie zawierał wszystkie istotne elementy, co zwiększy szanse na pomyślne zakończenie procesu.
