Dlaczego warto polubownie uregulować kwestie dotyczące dzieci?
W naszym porządku prawnym wyróżniamy trzy typy rozwodów: rozwód z zaniechaniem orzekania o winie (zwany popularnie rozwodem bez orzekania o winie lub rozwodem za porozumieniem stron), rozwód z wyłącznej winy jednego małżonka, rozwód z winy obojga małżonków. Pojawia się pytanie o to, która z wymienionych powyżej opcji będzie najkorzystniejsza. Nie bez powodu rozwód bez orzekania o winie jest statystycznie najczęściej występującym w Polsce.
Ile trwa rozwód bez orzekania o winie?
Nie jest możliwe precyzyjne określenie czasu trwania rozwodu za porozumieniem stron. Wynika to między innymi z ilości spraw, które odbywają się w danym sądzie. Niewątpliwie czas trwania tego rozwodu jest stosunkowo krótki w porównaniu z rozwodem z orzeczeniem o winie, który może trwać aż kilka lat. Zakończenie związku małżeńskiego decydując się na rozwód bez orzekania o winie może nastąpić już na pierwszej rozprawie. Taki rozwód może zamknąć się w 30 minutach! Najczęściej rozprawa wyznaczana jest w ciągu kilku miesięcy od złożenia pozwu. Rozwód z zaniechaniem orzekania o winie pozwala uniknąć stresu związanego z sądową batalią zarówno stronom, jak i dzieciom rozwodzących się małżonków. W tym wariancie postępowanie dowodowe ograniczone jest do absolutnego minimum. Jest to jedna z największych zalet tego sposobu rozwiązania małżeństwa.
Koszty rozwodu bez orzekania o winie
Ogromną zaletą decyzji o rozwodzie za porozumieniem stron jest możliwość zminimalizowania kosztów postępowania rozwodowego. Nie ma bowiem konieczności przeprowadzania przez sąd postępowania dowodowego, w tym korzystania z opinii biegłych (najczęściej są to biegli z Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów, którzy przeprowadzają tzw. badanie więzi i kompetencji rodzicielskich) czy stawiennictwa świadków. Konieczne jest jednak uiszczenie opłaty sądowej za pozew o rozwód w wysokości 600 zł. Gdy zapada wyrok z zaniechaniem orzekania o winie sąd dokonuje zwrotu połowy opłaty, czyli 300 zł. Sąd zobowiązuje także pozwanego do zwrotu na rzecz powoda kwoty 150 zł. Tym samym każdego z małżonków rozwód kosztuje 150 zł.
Polubowne uregulowanie kwestii dotyczących dzieci przy rozwodzie
Sąd orzekając rozwód rozstrzyga także o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem, w tym wyznacza koszty jego utrzymania i wychowania. Rodzice posiadający władzę rodzicielską mogą zdecydować się na porozumienie, które ułatwi uregulowanie sytuacji dziecka po rozwodzie, określi sposób sprawowanie pieczy nad małoletnim dzieckiem, zapobiegnie konfliktom między rodzicami.
Co do zasady, porozumienie między rodzicami ma charakter fakultatywny, zatem sąd nie ma obowiązku do wezwania rodziców do przedłożenia takiego porozumienia przy okazji każdego rozwodu małżonków posiadających wspólne małoletnie dzieci. Sąd będzie oczekiwał od rozwodzących się małżonków przedłożenie porozumienia w sytuacji, gdy wolą małżonków będzie pozostawienie obojgu pełnej władzy rodzicielskiej nad dzieckiem. Artykuł 58 § 1 zd. 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wymaga przedstawienia porozumienia w formie pisemnej.
Nie ma jednego konkretnego wzoru porozumienia rodzicielskiego. Może ono przybrać zarówno formę krótkiego dokumentu, jak i szczegółowej umowy. Jaka więc forma jest najkorzystniejsza? Najlepszym rozwiązaniem wydaje się być możliwie jak najbardziej drobiazgowe uregulowanie kwestii dotyczących obowiązków rodziców, kontaktów z dzieckiem, edukacji, opieki lekarskiej, tak aby uniknąć na tym gruncie nieporozumień. Najważniejsze natomiast, aby zawarte w dokumencie rozwiązania były możliwe do zastosowania po uprawomocnieniu się wyroku.
Sąd ocenia porozumienie pod kątem zgodności zawartych w nim uregulowań z dobrem dziecka. Niedopuszczalne byłoby uwzględnienie porozumienia, które w jakikolwiek sposób mogłoby zagrażać dobru małoletniego dziecka.
Rozwód bez orzekania o winie, a kwestia alimentów
Wbrew wątpliwością wielu rozwodzących się osób, rozwód z bez orzekania o winie nie pozbawia prawa do dochodzenia alimentów od małżonka. Jak podaje art. 60 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Żądanie alimentów od byłego małżonka jest możliwe do upływu 5 lat od dnia orzeczenia rozwodu. Sąd z wyjątkowych sytuacjach może natomiast przedłużyć ten okres. Obowiązek alimentacyjny wygasa w momencie zawarcia ponownego związku małżeńskiego przez uprawnionego do alimentów.
Czy warto decydować się zatem na rozwód za porozumieniem stron? Zdecydowanie tak – o ile małżonkowie są w tej kwestii zgodni. Rozwód bez orzekania o winie jest mniej stresogenny. Nie powstają w tym przypadku obawy o obarczenie przez sąd winą o rozpad pożycia. Pozwala on również na utrzymanie pozytywnych relacji między byłymi małżonkami. Dzięki temu możliwa jest późniejsza współpraca między innymi przy wychowywaniu małoletnich dzieci.
