Po rozwodzie konieczne bywa dokonanie ustaleń w kontaktach rodziców z dzieckiem. Na wstępie zaznaczyć trzeba, że kontakty z dzieckiem nie wynikają wprost z władzy rodzicielskiej i charakteryzują się własnymi zasadami. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy traktuje bowiem kontakty rodzica z dzieckiem jako oddzielny od władzy rodzicielskie element praw i obowiązków kojarzonych z relacją rodziców z dzieckiem. W poniższym artykule przedstawimy problematykę kontaktów rodzicielskich na tle obecnej sytuacji prawnej.
- Czym są kontakty rodzicielskie?
- Jaka jest zależność kontaktów rodzicielskich względem posiadanego stopnia władzy rodzicielskiej?
- Jakie są sposoby ustalenia kontaktów rodzica z dzieckiem?
- Czy kontakty można uregulować z innymi członkami rodziny?
Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym kontakty rodzicielskie obejmują w szczególności:
- przebywanie z dzieckiem – np. odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu,
- oraz bezpośrednie porozumiewanie się (także na odległość) rodzica z dzieckiem (art. 113 § 2 KRO).
Niezależność kontaktów rodzicielskich względem władzy rodzicielskiej
Rodzice oraz ich dziecko mają prawo, a zarazem obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów niezależnie od władzy rodzicielskiej – czy jest ona niewzruszona, ograniczona lub nawet gdy rodzic jest jej pozbawiony (art. 113 § 1 KRO). W przypadku rodzica, który został pozbawiony władzy rodzicielskiej, kontakty powinny zostać uregulowane ze szczególnym uwzględnieniem dobra dziecka. Stanowi to przejaw względności zasady rozdziału kontaktów od władzy rodzicielskiej.
Jeśli jednak więź dziecka z rodzicem, którego władza rodzicielska została choćby ograniczona do pewnego stopnia (np. tylko do decydowania o jego leczeniu), jest prawidłowa, wówczas kontakty powinny zostać ustalone w obiektywny sposób. Mając bowiem na względzie okoliczność ograniczenia władzy, nie powinno się traktować tego jako jedynego wyznacznika szerokości zakresu kontaktów z dzieckiem. Podkreślenia wymaga wartość dobra dziecka, która w każdym wypadku powinno przyświecać stronom w doprowadzeniu do rozstrzygnięcia problemu.
Wniosek o uregulowanie kontaktów z dzieckiem
Ustalenie kontaktów z dzieckiem może być potrzebne w kilku sytuacjach. Z wnioskiem o uregulowanie kontaktów z dzieckiem może wystąpić:
- rodzic, przy którym mieszka dziecko, i który chciałby, aby kontakty drugiego rodzica odbywały się z określoną częstotliwością,
- rodzic, który chce spotykać się z dzieckiem a drugi rodzic mu tu utrudnia,
- rodzic, który chciałby szczegółowo ustalić zasady, terminy i miejsce spotkań.
Kontakty rodziców z dzieckiem – ugoda
Nie jest jednak prawdą, że ścieżka sądowa jest jedyną drogą do zabezpieczenia kontaktów z dzieckiem. W pierwszej kolejności to rodzice mają możliwość zawarcia kompromisu w tej sprawie, kierując się przy tym dobrem dziecka (art. 1131 § 1 KRO). Co więcej, zgodna wola rodziców w kwestii uregulowania kontaktów nie wymaga nawet szczególnej formy – może mieć charakter niepisanej umowy. Tym niemniej w interesie zarówno rodziców, jak i dziecka jest to, aby zabezpieczyć ugodę w sprawie kontaktów rodzicielskich chociażby w formie umowy pisemnej. Wówczas wypracowaną ugodę należy wnieść do sądu, który oficjalnie ją zatwierdza. Powoduje to skutek równoznaczny prawomocnemu orzeczeniu.
Mediacja a kontakty z dzieckiem
Nie zawsze jednak rodzice mogą dojść do konsensusu. Warto wówczas zastanowić się nad mediacją, która należy do usług oferowanych przez Kancelarię Radcy Prawnego Lidia Makarska w Bydgoszczy. Ugoda zawarta z pomocą mediatora stanowi pewne zabezpieczenie kontaktów rodzica z dzieckiem, zachowując jednocześnie sprawność w przebiegu rozstrzygnięcia sprawy. Dzieje się tak za sprawą uniknięcia oczekiwania w kolejce spraw do rozstrzygnięcia przed sądem. Dodatkowo, obiektywny mediator działa zarówno w interesie stron, jak również kieruje się przy tym dobrem dziecka. Stwierdzić można zatem, że rozstrzygnięcie sprawy o ustalenie kontaktów w drodze mediacji stanowi dobre rozwiązanie dla wszystkich uczestniczących w niej osób.
Uregulowanie kontaktów dziadków z wnukami
Rozwiedzeni rodzice niekiedy utrudniają dzieciom utrzymywanie kontaktów ze swoimi dziadkami. Zdarza się to szczególnie często, gdy rozwód przebiega w towarzystwie negatywnych emocji – czy to jednej ze stron, czy obydwu. Łatwo wówczas o rozciągnięcie się konfliktu na innych członków rodziny, w wyniku czego mogą ucierpieć także relacje dziadków z wnukami. Problem ten został dostrzeżony przez ustawodawcę – w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym ustanowiony jest przepis art. 1136, zgodnie z którym przepisy dotyczące regulacji kontaktów rodzica z dzieckiem stosuje się odpowiednio do kontaktów m.in. dziadków. Zatem w przykładowej sytuacji, gdy rodzic sprawujący opiekę nad dzieckiem uporczywie utrudnia dziadkom ze strony drugiego rodzica kontakty – czyli np. zabrania spotkań z wnukami, uniemożliwia nawiązanie połączeń telefonicznych w celu zwykłej rozmowy – pokrzywdzeni dziadkowie mają możliwość sądowego dochodzenia swoich praw. Wobec takich okoliczności uzasadnione jest złożenie do sądu stosownego wniosku o uregulowanie kontaktów dziadków z wnukami.
Potrzebujesz pomocy prawnej przy ustaleniu kontaktów rodzicielskich? Skontaktuj się z nami i powierz swoją sprawę profesjonalnemu prawnikowi.
Zaobserwuj profil naszej Kancelarii na Facebooku!
