Dziedziczenie wiąże się z pewnymi niebezpieczeństwami. Śmierć spadkodawcy wskazuje, że nastąpiło przejście praw i obowiązków majątkowych na inne osoby. Jednakże może pozostać niejasne, które osoby i w jakim zakresie odziedziczyły majątek, zwłaszcza gdy przekaz nastąpił na mocy testamentu na osobę niepowiązaną z rodziną spadkodawcy. Stwierdzenie nabycia spadku jest więc jednym z instrumentów prawnych pozwalających stwierdzić, kto i w jakiej części jest spadkobiercą.
Czym jest stwierdzenie nabycia spadku?
Stwierdzenie nabycia spadku to postanowienie, które potwierdza prawa poszczególnych osób do dziedziczonego po zmarłym majątku. Wydanie tego postanowienia jest możliwe wyłącznie przez sąd i następuje po przeprowadzeniu stosownego postępowania. W rezultacie ustalana jest tożsamość spadkobierców oraz udział, jaki przypada poszczególnym osobom w dziedziczeniu majątku.
Warto zaznaczyć, że samo stwierdzenie nabycia spadku nie powoduje przejścia do roli spadkobiercy, potwierdza jedynie istniejące już uprawnienia, które dana osoba posiadała wcześniej.
Czy możesz żądać stwierdzenia nabycia spadku?
Osobami uprawnionymi do uruchomienia procedury skutkującej wydaniem postanowienia stwierdzającego nabycie spadku są, jak to określił ustawodawca, osoby mające w tym interes. Wynika z tego, że możesz wnioskować o wydanie stwierdzenia nabycia spadku jeżeli należysz do kręgu:
- spadkobierców
- wierzycieli spadkodawcy
- uprawnionych do zachowku
- zapisobierców (zarówno z zapisów windykacyjnych jak i zwykłych)
- wierzycieli spadkobierców i zapisobierców windykacyjnych
- osób zainteresowanych wykazaniem, że nie są spadkobiercami i nie ponoszą odpowiedzialności za długi spadkowe
- wykonawców testamentu.
Znaczenie prawne postanowienia sądu
Samo złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku zazwyczaj nie jest wystarczające do swobodnego zarządzania majątkiem po zmarłym. W wielu przypadkach konieczne jest dodatkowe udowodnienie swoich praw. Uzyskanie postanowienia stwierdzającego nabycie spadku pozwoli Ci wypłacić pieniądze z konta zmarłego, sprzedać nieruchomość należącą do zmarłego czy odzyskać pieniądze od jego dłużników.
Sądowe potwierdzenie nabycia spadku nabiera szczególnego znaczenia w przypadku zapisobiercy windykacyjnego, czyli osoby, która jest spadkobiercą testamentowym i nabywa zapisany mu przedmiot z chwilą otwarcia spadku, to jest w momencie śmierci spadkodawcy. Będąc w posiadaniu postanowienia stwierdzającego nabycie spadku, zapisobierca nie musi oczekiwać na zakończenie całości postępowania spadkowego, a już na tym etapie może swobodnie rozporządzać przedmiotem zapisu.
Potwierdzenie nabycia spadku ma również istotne znaczenie dla ochrony interesów osób trzecich. W sytuacji, gdy zmarły pozostawił nieuregulowane zobowiązania finansowe, wierzyciele, korzystając z postanowienia sądowego, są w stanie jednoznacznie stwierdzić kto jest spadkobiercą i na kim spoczywa odpowiedzialność za spłatę długów.
Alternatywa dla stwierdzenia nabycia spadku
Alternatywą dla postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku jest akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza. Zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia wywołuje takie same skutki jak prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku.
W pewnych sytuacjach sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza będzie korzystniejsze dla osoby zainteresowanej. Po pierwsze, jest to mniej czasochłonne. Akt poświadczenia dziedziczenia sporządza się podczas jednej wizyty, którą co do zasady można umówić w krótkim terminie. Po drugie, w celu sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia można udać się do dowolnego notariusza. Natomiast w przypadku stwierdzenia nabycia spadku wniosek składa się do sądu rejonowego właściwego dla ostatniego miejsca zamieszkania osoby zmarłej.
Należy jednak zauważyć, że mimo tych udogodnień, potwierdzenie prawa do spadku przed notariuszem wiąże się z wyższymi kosztami w porównaniu do drogi sądowej. Dodatkowo, notarialne poświadczenie dziedziczenia jest możliwe jedynie w obecności wszystkich spadkobierców ustawowych i testamentowych oraz wymaga zgodnego wniosku wszystkich spadkobierców.
Stwierdzenie nabycia spadku – Bydgoszcz, Świecie, Chełmno
W ramach usług Kancelarii Radcy Prawnego Lidia Makarska obsługujemy sprawy spadkowe o różnym stopniu skomplikowania. Zapraszamy do kontaktu telefonicznego lub mailowego!
