Rozwód w pytaniach i odpowiedziach

Jakie są przesłanki rozwiązania małżeństwa przez rozwód?

Artykuł 56 § 1 KRO stanowi, iż jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Rozkład pożycia małżeńskiego jest zupełny, jeśli między małżonkami ustały trzy więzi: emocjonalna (wzajemne uczucia miłości i przywiązania), fizyczna (pożycie seksualne) oraz gospodarcza (wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego). Ustawodawca uznał, że system klauzuli rozkładu pożycia najlepiej odda zamiar stworzenia dogodnych warunków prawnych, które pozwolą na rozwiązanie małżeństwa w sytuacji, gdy dany związek nie funkcjonuje już prawidłowo, a nie istnieją inne, istotne względy, które uniemożliwiałyby rozwiązanie małżeństwa przez rozwód.

Warto również w tym miejscu skupić się na przesłankach negatywnych, których istnienie wyklucza możliwość orzeczenia rozwodu. Przesłanki materialnoprawne zostały wymienione enumeratywnie w art. 56 §2 i §3 KRO i są następujące:

• dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków – jeśli na skutek orzeczenia rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków, rozwód jest niedopuszczalny.
• zasady współżycia społecznego – orzeczenie rozwodu nie może być sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (np. gdy jedno z małżonków chce opuścić swojego ciężko chorego współmałżonka).
• przesłanka wskazana w §3 owego artykułu – rozwód nie może zostać orzeczony, jeśli domaga się go małżonek wyłącznie winny rozpadu pożycia małżeńskiego, chyba że drugi z małżonków wyrazi zgodę na rozwód lub odmowa wyrażenia zgody byłaby sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Reasumując, Jeśli istnieje przesłanka pozytywna wskazana w art. 56 §1 KRO oraz nie występuje żadna z przesłanek negatywnych wymienionych w art. 56 §2 i §3 KRO, sąd może orzec rozwód.

Rozwód, a kredyt hipoteczny. Jak podzielić kredyt po rozwodzie?

Wiele osób zastanawia się co zrobić w sytuacji, kiedy czeka nas rozwód, a kredyt hipoteczny ciąży na mieszkaniu. Niestety mimo rozstania i podziału majątku współkredytobiorcy dalej dzielą zadłużenie i w takim samym stopniu odpowiadają za jego spłatę. Zatem to jak podzielić kredyt hipoteczny po rozwodzie, zależy wyłącznie od małżonków.

Jedną z głównych kwestii jest regularne opłacanie rat w trakcie rozwodu. Brak płatności za kredyt może skutkować pogorszeniem historii kredytowej, a w najgorszym przypadku sprzedażą nieruchomości przez bank. Dlatego podejmując decyzje o rozstaniu, trzeba też
zastanowić się jak podzielić kredyt hipoteczny po rozwodzie. Można to zrobić na kilka sposobów:

• dalej spłacać wspólnie zobowiązanie;
• sprzedać nieruchomość i spłacić całkowicie kredyt;
• wynajmować nieruchomość i opłacać raty z czynszu;
• przepisać kredyt na jedną ze stron;
• jeden z małżonków spłaca swoją część zobowiązania, pozostawiają nieruchomość i resztę długu do spłaty drugiemu.

Każde z powyższych rozwiązań wymaga od małżonków współpracy. Jednak nawet kiedy rozstajemy się w przyjaznej atmosferze, warto sporządzić umowę, zawierającą opis, jak zostanie podzielony kredyt po rozwodzie. A kiedy kredyt i nieruchomość przejmuje były małżonek, należy dopilnować, aby w księdze wieczystej pojawiły się aktualne wpisy dotyczące prawa własności i hipoteki.

Przepisanie kredytu hipotecznego po rozwodzie:

Kredyt hipoteczny po rozwodzie może zostać przejęty przez jedną ze stron. Takie rozwiązanie jest popularne w sytuacji, kiedy to małżonkowi decydują, aby nieruchomość została własnością jednego z nich. Jednak, aby kredyt hipoteczny po rozwodzie został przepisanym, musi wyrazić na to zgodę były małżonek oraz bank.

Kredytodawca w takim wypadku ponownie oszacuje zdolność kredytową osoby, na którą ma zostać przepisane zobowiązanie. Jeśli instytucja uzna, że dana osoba poradzi sobie z dalszą spłatą kredytu, konieczne będzie podpisanie aneksu do umowy kredytowej.

W sytuacji, kiedy bank wyda odmowną decyzję kredytową, wnioskodawca może postarać się zwiększyć swoją zdolność kredytową. Możliwości jest kilka, są to m.in.:

• wnioskowanie do banku o przejęcie długu z innym współkredytobiorcą, np. innym członkiem rodziny albo nowym partnerem;
• poręczenie innej osoby;
• ustanowienie hipoteki na innej nieruchomości;
• zastaw na ruchomościach;
• zgoda na dodatkowe zabezpieczenie kredytu, np. ubezpieczenia albo prowizja.

Zmiany w księdze wieczystej po rozwodzie

Kiedy mamy już rozwód, a kredyt hipoteczny został przepisany na jedną ze stron trzeba pamiętać o dokonaniu zmian w księdze wieczystej. Przede wszystkim należy złożyć wniosek o wykreślenie byłego małżonka jako współwłaściciela oraz dokonać korekty informacji dot. hipoteki. Jeśli parametry i kwota kredytu nie uległa zmianie nie musimy nic w tej części księgi wieczystej zmieniać. Do dokonania zmiany w dziale dotyczącym własności, niezbędne jest przedłożeni sądowi wieczystoksięgowemu odpisu prawomocnego wyroku rozwodowego. Często małżonkowie nie mogą dojść do porozumienia jak podzielić kredyt hipoteczny po rozwodzie. W takiej sytuacji strony mogą zdecydować o sprzedaży obciążonej nieruchomości. Jest to dobre rozwiązanie, ponieważ zwalnia małżonków ze spłaty kolejnych rat.

Sprzedaż jest korzystna, o ile nieruchomość nie straciła na wartości rynkowej. Może to się zdarzyć, jeśli w okolicy np. powstał uciążliwy zakład, droga ekspresowa albo stan budynku uległ znacznemu pogorszeniu. Jeśli kwota ze sprzedaży nie pokryje całego zadłużenie, trzeba będzie spłacić resztę zobowiązania. Jest to najgorsza sytuacja, ponieważ obie strony zostają bez nieruchomości, za to z długiem.

W przypadku kiedy nieruchomość osiągnie cenę wyższą niż kredyt. Wtedy małżonkowie po spłacie kredytu mogą podzielić się pozostałymi środkami. W sytuacji, kiedy przeprowadzamy rozwód, a kredyt hipoteczny ustanowiony jest na nieruchomości, której sprzedaż jest nieopłacalna, można zdecydować się na jej wynajęcie. Wtedy środki uzyskane z wynajmu pokrywają bieżące raty.

Kiedy można uzyskać alimenty od byłego małżonka?

Rozważając wniosek o alimenty od małżonka, Sąd bierze pod uwagę wiele aspektów. Jednym z najważniejszych jest rozstrzygnięcie dotyczące orzeczenia rozwodu przez sąd. W szczególności tego, który z małżonków został obarczony winą za rozwód i czy zdaniem sądu, ktoś tę winę ponosi.

W sprawie rozwodowej, sąd rozstrzyga czy i który z małżonków ponosi winę za rozpad więzi małżeńskich. Dzieje się tak, gdy rozwód nie jest orzekany za porozumieniem stron. Orzekanie przez Sąd rozwodu z winą lub bez jest bardzo istotne w sprawie o alimenty po rozwodzie.

Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania. Wysokość alimentów zależy od tzw. usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Po rozwodzie, można uzyskać alimenty od byłego małżonka, jeśli:

• żaden z małżonków nie został uznany za winnego rozpadu małżeństwa (albo jeśli małżonkowie zgodnie zawnioskowali, aby kwestią winy się nie zajmować), albo
• oboje małżonkowie zostali obarczeni winą za rozpad małżeństwa.

Jeśli ma miejsce jedna z powyższych sytuacji, to małżonek znajdujący się w niedostatku może domagać się w sprawie rozwodowej zasądzenia alimentów od współmałżonka.

Konieczne jest do tego spełnienie dwóch przesłanek:

• stan niedostatku – taka sytuacja życiowa musi pojawić się w wyniku rozwodu po stronie małżonka domagającego się alimentów,
• możliwości drugiego małżonka – małżonek, który ma płacić alimenty, musi mieć odpowiednie możliwości zarobkowe i majątkowe,

Rozwód – z winą czy bez? Czy warto walczyć o winę współmałżonka w procesie rozwodowym?

Niewątpliwie kolejną ważną kwestią, którą należy przemyśleć decydując się na rozwód jest to, czy warto decydować się na walkę o uznanie winy współmałżonka. Postępowanie o rozwód z orzeczeniem winy jest z pewnością dłuższe niż w przypadku braku roztrząsania przez Sąd winy którejkolwiek ze stron. Ustalenie winy wiąże się bowiem z koniecznością przeprowadzenia rozbudowanego postępowania dowodowego. Przekłada się to bezpośrednio na ilość słuchanych świadków, liczbę rozpraw, a co za tym idzie na długość całego procesu. Rozwód z orzeczeniem winy wyłącznie jednego z małżonków ma bardzo istotne znaczenie z perspektywy możliwości żądania alimentów przez niewinnego nupturienta. Warto zaznaczyć, że nie wpływa to jednak w żaden sposób na dochodzenie świadczeń alimentacyjnych na rzecz dzieci małżonków.

KRO przewiduje możliwość dochodzenia alimentów w przypadku uznania drugiego małżonka za wyłącznie winnego rozpadu związku. Współmałżonek może wówczas tego dokonać nawet gdy nie pozostaje w niedostatku. Wystarczy, by jego sytuacja materialna, na skutek rozwodu, uległa istotnemu pogorszeniu.

Należy jednak pamiętać, że nawet w przypadku rozwodu z orzeczeniem o winie wyłącznie jednego z małżonków, obowiązek alimentacyjny wygasa, gdy małżonek uprawiony zawrze nowy związek małżeński.

Głównym argumentem, który przemawia za decyzją o rozwodzie bez orzekania o winie jest skrócenie czasu całego procesu. Rozwód może się w tym przypadku skończyć nawet przed upływem pół roku od złożenia pozwu.

Jak zmienić nazwisko po rozwodzie?

To pytanie jest pewnie jedną z bardziej zastanawiających kwestii u kobiet, które decydują się na zakończenie związku małżeńskiego. Sam proces nie jest skomplikowany, zaś były małżonek w żadnym przypadku nie może do tego przymusić ani tego zabronić. W ciągu trzech miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.

Jakie dowody warto załączyć do pozwu o rozwód?

Dla uzyskania korzystnych rozstrzygnięć w wyroku rozwodowym konieczna jest aktywność dowodowa w toku postępowania. Pozwoli ona sądowi nabrać przekonania do racji jednej ze stron w poszczególnych kwestiach. Nie wszystkie jednak materiały mogą posłużyć jako dowody w sprawie, pomimo tego, że ich zakres jest szeroki.
Najważniejszą kwestią przy ich wyborze jest to, że powinny one wskazywać na fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Przy rozwodzie będą to m.in. fakty dotyczące rozkładu pożycia, przyczyn, winy za rozpad małżeństwa, predyspozycji opiekuńczo-wychowawczych rodziców i ich więzi emocjonalnej z dziećmi oraz koszty utrzymania dzieci, a także możliwości zarobkowe i majątkowe strony zobowiązanej do płacenia alimentów. Powyższe fakty można udowodnić na różne sposoby. Przede wszystkim – wnosząc do sądu o przesłuchanie świadków lub o przeprowadzenie dowodów z dokumentów (prywatnych lub urzędowych). W grę wchodzi także wniosek o przesłuchanie samych małżonków.

Konkretnymi dowodami w sprawie rozwodowej są często:

• nagrania filmowe lub dźwiękowe (tutaj należy zadbać, aby były kompletne i nie były modyfikowane),
• korespondencja e-mail lub SMS,
• rozliczenia podatkowe stron,
• faktury z wydatków ponoszonych na dziecko (ze wskazaniem przez kogo został dokonany zakup).

W sytuacji zdrady małżeńskiej niekiedy pojawia się sprawozdanie z czynności detektywistycznych. Jest także możliwość przeprowadzenia opinii Opiniodawczego Zespołu Specjalistów Sądowych, który przeprowadza badania rodziców i małoletnich dzieci, zwykle w składzie psychologa i pedagoga, na podstawie których składa do akt sprawy opinię zawierającą wnioski w kwestiach, o których zbadanie zwrócił się sąd.

Jakie najważniejsze kwestie należy ustalić przed skierowaniem pozwu o rozwód?

Kluczową kwestią, którą należy rozważyć przed złożeniem pozwu jest podjęcie decyzji dotyczącej tego, czy chcemy udowadniać winę w rozpadzie małżeństwa. W wyroku rozwodowym można uzyskać rozstrzygnięcie dotyczące winy lub dokonać rozwiązania małżeństwa porozumieniem stron. Co istotne, sąd nie będzie orzekał winy wyłącznie w sytuacji, gdy oboje małżonkowie w toku postępowania sądowego złożą wniosek o nieorzekanie o winie. Wobec braku takiego wniosku, sąd zobowiązany jest do wskazania w wyroku rozwodowym, który z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia.

Warto uświadomić sobie, że sąd okręgowy na rozprawie będzie pytał o to czy zaistniała przesłanka trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Ważne jest zakreślenie dat: od kiedy nie mieszkacie razem, kiedy przestało się układać w małżeństwie.

Gdy małżonkowie posiadają wspólnie małoletnie dzieci, w wyroku rozwodowym sąd rozstrzyga także kwestie władzy rodzicielskiej, kontaktów z dzieckiem oraz alimentów. Na zgodny wniosek stron sąd może zaniechać orzekania o kontaktach z dzieckiem. Coraz częściej zdarza się, że wraz z decyzją o rozstaniu rodzice podpisują także porozumienie rodzicielskie. Polega ono na tym, że w drodze pisemnej umowy ustalają aspekty wykonywania władzy rodzicielskiej, kontaktów z dzieckiem i alimentów.

Warto pamiętać, iż jeżeli małżonkowie zamieszkują wspólnie, w wyroku rozwodowym sąd rozstrzyga także o sposobie korzystania z mieszkania. W tym zakresie jednak sąd nie rozstrzyga kwestii własności lokalu, ani też co do zasady nie dokonuje podziału majątku.
Trzeba też zbadać koszty postępowania. Jeżeli korzystamy z pomocy profesjonalnego pełnomocnika koszty postępowania rozwodowego składają się z:

• opłaty od pozwu,
• opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (17 zł),
• kosztu wynagrodzenia pełnomocnika (zazwyczaj indywidualnie uzgadniany z wybranym przez nas adwokatem lub radcą prawnym).