Ze statystyk Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że o alimentach sąd orzeka najczęściej w wyroku rozwodowym. Zdarzają się jednak takie sytuacje, w których właściwym postępowaniem jest wytoczenie osobnego powództwa o ustalenie alimentów. Zazwyczaj dzieje się tak, gdy rodzice pozostawali w związku nieformalnym. Nie należy także zapominać wnioskach o obniżenie lub podwyższenie alimentów, o czym szerzej piszemy w tym artykule.
Pozew o alimenty a wysokość świadczenia
Wysokość świadczenia alimentacyjnego uzależniona jest od:
- możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego – czyli łożącego alimenty,
- uzasadnionych potrzeb uprawnionego – najczęściej dziecka, dla którego przekazywane są środki utrzymania oraz wychowania.
Z tego powodu raz ustalona wysokość alimentów może być podważona ze względu na zaistniałe okoliczności, które wpływają na jedną z przesłanek. Przykładowo: zobowiązany stracił pracę (bez winy) i jego sytuacja majątkowa znacząco się pogorszyła – mógłby więc wnieść o obniżenie alimentów. Z drugiej strony – dziecko rozpoczęło edukację i potrzebne są nowe środki na wydatki związane ze szkołą, takie jak podręczniki, przybory szkolne, odzież itd. Wówczas rodzic sprawujący opiekę nad tym dzieckiem może ubiegać się o wyższe alimenty.
Koszty sądowe a pozew o alimenty
Kwestią wstępną przy sporządzaniu pozwu jest opłata za jego złożenie w sądzie. Zgodnie z ustawą o kosztach sądowych w sprawach cywilnych osoba, która wnosi do sądu pozew o alimenty nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych. Znaczy to tyle, że dochodzenie alimentów jest bezpłatne. Zazwyczaj alimenty na dziecko dochodzone są na drodze sądowej – przed sądem okręgowym przy okazji toczącej się sprawy rozwodowej albo przed sądem rejonowym jako samodzielne roszczenie.
Inaczej jest w kwestii wniosku o obniżenie alimentów. W przypadku pozwu o obniżenie alimentów opłata jest stosunkowa i wynosi 5% wartości przedmiotu sporu, nie mniej jednak niż 30 złotych. Opłatę należy uiścić na konto sądu rejonowego do którego kierujemy pozew a potwierdzenie jej dokonania dołączyć do pozwu.
Dokąd składa się pozew o alimenty?
Pozew o alimenty należy kierować do Wydziału Rodzinnego i Nieletnich Sądu Rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania osoby uprawnionej lub zobowiązanej do alimentów. Pozwanym najczęściej jest rodzic, od którego żąda się alimentów. Jako powód wskazuje się osobę uprawnioną, która działa za pomocą swojego przedstawiciela ustawowego – najczęściej drugiego rodzica, gdy jest nieletnia. Z tego względu najwygodniej jest wybrać sąd ze względu na miejsce zamieszkania uprawnionego.
Załóżmy, że rozwiedzeni rodzice mieszkają w różnych miastach. Uprawniony małoletni Szymon pozostaje pod stałą opieką mamy w Świeciu, zaś zobowiązany do płacenia alimentów ojciec mieszka w Bydgoszczy. Mama Szymona dowiedziała się, że jej były mąż awansował w pracy, dzięki czemu zarabia znacznie lepiej niż dotychczas. Dlatego chciałaby ona zapewnić synowi większą kwotę środków potrzebnych do jego wychowania. W tym przypadku najlepiej jest złożyć wniosek o podwyższenie alimentów do Sądu Rejonowego w Świeciu, gdyż znajduje się on najbliżej jej miejsca zamieszkania.
Treść pozwu o alimenty – uzasadnienie
W pozwie należy wskazać jakiej miesięcznej kwoty alimentów się domagamy. Warto przy tym dodać, że alimenty mają być płatne z góry do konkretnego dnia każdego miesiąca do rąk przedstawiciela ustawowego. Ponadto, należy uzasadnić wysokość kwoty poprzez wykazanie jakie środki są wydatkowane na dziecko lub dzieci miesięcznie. Uzasadnienie pozwu o alimenty powinno zawierać informacje związane z wydatkami ponoszonymi na utrzymanie dziecka, np.:
- koszty mieszkania,
- kwoty wydawane na wyżywienie,
- wydatki związane z nauką czy zajęciami pozalekcyjnymi – obejmuje to także dojazdy do szkoły i zajęcia pozalekcyjne,
- wydatki ponoszone lekarzy i lekarstwa jeśli dziecko przewlekle choruje.
Należy przedstawić dowody na poparcie swoich twierdzeń, gdyż sąd może się tym wcale nie zająć z urzędu, bo nie ma takiego obowiązku. Warto wskazać gdzie pracuje osoba zobowiązana do płacenia alimentów, jakie ma wykształcenie i doświadczenie zawodowe. Będzie świadczyło o jej możliwościach zarobkowych – kolejnej przesłance badanej przez sąd. Można również wpisać orientacyjną wysokość wynagrodzenia, jeśli taką znamy.
Załączniki do pisma
Do pozwu należy dołączyć jego odpis, oraz wszelkie dokumenty na które się w nim powołujemy, oraz ich odpisy, prócz tego odpisy aktów stanu cywilnego np. aktu urodzenia dziecka. Pozew podpisuje przedstawiciel ustawowy dziecka, a nie samo dziecko. Gotowy pozew z załącznikami wysyłamy pocztą, najlepiej listem poleconym, na adres sądu, do którego jest kierowany. Istnieje także możliwość złożenia pisma w biurze podawczym. Sąd doręczy odpis pozwu pozwanemu i wskaże mu termin na ustosunkowanie się do jego treści po czym wyznaczy rozprawę.
