PRAWO ADMINISTRACYJNE

Organ administracyjny powinien rozpatrzyć sprawę w ciągu miesiąca od wszczęcia postępowania. W przypadku szczególnej zawiłości sprawy termin ten przedłuża się do dwóch miesięcy. Jako że jest to termin instrukcyjny – nie ma konsekwencji prawnych niezastosowania się do tego terminu przez organ. Zgodnie jednak z zasadą szybkości postępowania, organ administracyjny powinien działać bez zbędnej zwłoki.

Kodeks postępowania administracyjnego przewiduje instytucję ponaglenia. Odpowiednio uzasadnione ponaglenie wnosi się do organu wyższej instancji za pośrednictwem organu I instancji. Następnie organ rozpatrujący sprawę dotyczącą ponaglenia wydaje postanowienie, w którym stwierdza, czy organ I instancji dopuścił się bezczynności lub przewlekłego działania oraz zobowiązuje organ do załatwienia sprawy.

Od decyzji administracyjnych przysługuje odwołanie, które powoduje skierowanie sprawy do organu wyższej instancji. Dokonać tego można w ciągu 14 dni od otrzymania (doręczenia) decyzji. Organ wyższego stopnia decyduje potem, czy utrzymuje pierwotną decyzję w mocy, czy ją uchyla i w jakim stopniu (w całości bądź w części). Uchylenie wiąże się z wydaniem decyzji co do istoty sprawy w poruszonej kwestii albo z umorzeniem postępowania w całości albo w części. Oczywiście możliwe jest także umorzenie całego postępowania odwoławczego, jeśli zachodzą przesłanki bezpodstawności zaskarżenia. 

Skargę na bezczynność organu administracyjnego wnosi się do właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego. Aby móc wnieść taką skargę, należy uprzednio złożyć ponaglenie, które adresowane jest do organu wyższego stopnia, chociaż doręczane za pośrednictwem organu badającego sprawę.

Istnieje kluczowa różnica między sądami administracyjnymi a sądami powszechnymi. Generuje ją zasada skargowości, która polega na wszczęciu postępowania sądowo-administracyjnego wyłącznie na wniosek – a konkretnie skargę na decyzję administracyjną wnoszoną przez stronę postępowania. Przyjęło się także, że sądy administracyjne raczej nie wydają orzeczeń merytorycznych, a ewentualnie uchylają zaskarżone decyzje i przekazują do ponownego rozpatrzenia właściwym organom administracji publicznej.

Za wywłaszczoną nieruchomość przysługuje odszkodowanie w wysokości odpowiadającej co najmniej wartości rynkowej przedmiotowej nieruchomości. Wysokość odszkodowania ustala właściwy wojewoda, który w sprawie tej działa z urzędu. Procedura bywa jednak długotrwała.

Zwrot wywłaszczonej nieruchomości może nastąpić na skutek decyzji właściwego starosty (art. 142 ustawy o gospodarce nieruchomościami). Postępowanie w sprawie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości wszczynane jest tylko na wniosek, który złożyć należy bezpośrednio do właściwego organu administracyjnego.

Przede wszystkim należy zadbać o zaplecze merytoryczne wniosku. W uzasadnieniu znaleźć się muszą informacje o granicach działki, planowanym sposobie zagospodarowania działki z charakterystyką zabudowy i zagospodarowania otoczenia domu, parametrach technicznych inwestycji oraz zapotrzebowaniu na wodę, energię elektryczną i sposobie odprowadzania ścieków. Ponadto potrzebnych jest też kilka dokumentów, takich jak mapa zasadnicza, zaświadczenia o dostępie do mediów, koncepcja zagospodarowania działki, a także projekt/szkic projektowanej zabudowy.

Warunki zabudowy uzyskać można bezpłatnie, w przypadku, gdy wnioskujący jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości. Inne osoby muszą zapłacić 598 zł.

Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym zawiera definicję legalną tego pojęcia. Rozumie się przez nie zagospodarowanie terenu, w jego obecnym lub przyszłym wymiarze funkcjonalnym, lub przeznaczenie społeczno-gospodarcze terenu, w tym mieszkaniowe, przemysłowe, handlowe, rolnicze, leśne, wypoczynkowe, wynikające z dokumentów planistycznych.

W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego przede wszystkim znajdują się informacje dotyczące podziału terenu gminy na obszary przemysłowe, mieszkaniowe, rolne oraz zielone. W MPZP uregulowane są także wytyczne dla zabudowy, czyli określenie dozwolonej wielkości budynków i odległości między nimi oraz wyznaczona jest powierzchnia biologicznie czynna. Ponadto, informuje on o planowanych inwestycjach, w tym o budowie dróg czy sieci wodociągowej.

Może nastąpić taka sytuacja, w której nie został sporządzony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Wówczas należy wystąpić o decyzję o warunkach zabudowy, która dotyczyć będzie tylko objętej wnioskiem nieruchomości. Dane statystyczne pokazują, że w ostatnich latach wydanych zostało bardzo wiele decyzji o warunkach zabudowy. Nie był to pożądany przez ustawodawcę skutek w momencie uchwalenia ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, jednak praktyka wyparła w tym przypadku teorię.

Zwrot dotacji lub innych środków pochodzących z budżetu UE, a zasilających pewną inwestycję, może grozić w przypadku wystąpienia nieprawidłowości. Nieprawidłowość definiowana jest jako każde naruszenie prawa unijnego lub prawa krajowego dotyczącego stosowania prawa unijnego, wynikające z działania lub zaniechania podmiotu gospodarczego zaangażowanego we wdrażanie funduszy unijnych (realizację projektu), które ma lub może mieć szkodliwy wpływ na budżet Unii poprzez obciążenie budżetu Unii nieuzasadnionym wydatkiem.

Przedmiot kontroli dokonywanej przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego ujęty jest w art. 81 ustawy Prawo budowlane poprzez przykładowe wyliczenie, z którego najistotniejsze wydaje się być kontrola zgodności zagospodarowania terenu z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego oraz wymaganiami ochrony środowiska oraz warunków bezpieczeństwa ludzi i mienia w rozwiązaniach przyjętych w projektach budowlanych, przy wykonywaniu robót budowlanych oraz utrzymywaniu obiektów budowlanych. Często sprawdzane jest także to, czy właściciel budowli egzekwuje obowiązek odpowiedniego utrzymania i użytkowania obiektu budowlanego.

W przypadku stwierdzenia, że nieprawidłowości w stanie technicznym lub użytkowym dotyczą budynku mieszkalnego i spowodowane zostały nieuzasadnioną względami technicznymi ingerencją PINB może wydać decyzję nakazującą usunięcie skutków ingerencji lub naruszeń albo przywrócenie stanu poprzedniego. Taka decyzja może zostać ogłoszona ustnie i nieść za sobą rygor natychmiastowej wykonalności. Niezastosowanie się do niej usankcjonowane jest karą grzywny.